>> Gaziantep in Kronolojisi'da Bulunmaktasın >> Oldugun Sayfa //gaziantepliyem.tr.gg/Gaziantep-in-Kronolojisi.htm Adresi >> Gaziantep'e Dair Ne Varsa..
Gaziantep in Kronolojisi
1918
30 Ekim: Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanması.6 Aralık: İngilizler Kilis’i işgal ettti.17 Aralık: İngilizlerin Antep’i işgal etmiştir.1919
13-14 Ocak: Maraş’tan Antep’e alışveriş için gelen Fransızca Öğretmeni Sedat Bey tutuklandı ve kısa süre sonra Mısır’a sürüldü.16-17 Ocak: İngilizlere direnmek isteyenler Alizade Ali Ağa’nın evinde bir toplantı düzenledi, sonuç alınamadı.23 Ocak: Akgöl ve arkadaşları tutuklandı.19 Mayıs: M. Kemal, 9. Ordu müfettişi sıfatıyla Samsun’a çıktı. Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın uygulayıcısı olacaktır.16 Haziran: Amasya Genelgesi (Tamimi) yayımlandı.7 Ağustos: On altı gün süren Erzurum Kongresi’ne 54 delege katıldı.
4 Eylül: Sivas Kongresi açıldı.11 Eylül: Sivas Kongresi sonunda Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.15 Eylül: İngiltere ve Fransa Paris’te bir anlaşma imzaladı. Musul İngilizlere kalacak, petrolden Fransızlara yüzde 15 pay verilecek karşılığında Antep, Maraş ve Urfa Fransızlara bırakılacaktı.
2 Ekim: İngilizler, Türklerin kongreler düzenleyerek örgütlenmelerini önlemek için Damat Ferit Paşa Hükümetiyle işbirliği yapmaya çalıştılarsa da, mücadeleyi yitirdiler.20-22 Ekim: İstanbul Hükümeti’nin temsilcisi Salih Paşa ile Temsilciler Kurulu adına Mustafa Kemal arasında süren üç günlük görüşmeler sonunda Anadolu’nun Osmanlı Hükümeti’nden istekleri kabul edildi.25 Ekim: Amasya’da Antep ve dolayının Suriye-Türkiye arasında tampon bölge olacağı ve Türkiye’ye bağlı olmaktan çıkarılacağı, bunun önlenmesi gerektiği yolunda görüş birliğine varıldığı haberi Antep’te duyuldu. 29 Ekim: Fransız Kıtaları Antep’e girdi.30 Ekim: 317 günlük İngiliz dönemi sona ermiş oldu. Antep’te birbiri arkasından bir çok toplantılar oldu.1 Kasım: Antep’teki Türk memurları, işgale karşı ilk protesto yazısını Fransız Komutanına verdiler.3 Kasım: Fransızlar, Maraş’ta Ermenilere silah dağıtmaya başladılar. Bunu gören bir Türk polisi ve öğrenci hükümete haber vermek istedilerse de öldürüldüler. Bu silahıda Türklerin silah depolarından almışlardır.5 Kasım: İngilizlerin son askeri Antep’ten ayrıldı.
6 Kasım: Temsil Kurulu Başkanı, üç şehrin işgalinin protesto edilmesini bir kez daha istedi.8 Kasım: Maraş’ta Fransızlar Ermeni askerlerini geri alacaklarını söyledilerse de, bunları kışlalarda tutuyorlardı.10 Kasım: Antep’in ünlü Maarif Bahçesi Kahvesindeki tiyatroda Türk polisi ile Ermeni askerleri arasında kavga çıktı. Bu yalnızca İslam Derneği tarafından protesto edildi.13 Kasım: Fransız Generali Querette, Antep, Urfa, Maraş halkına bir bildiri yayımlayarak Fransa’nın padişah izniyle Suriye, Kilikya ve Doğu bölgeleri üzerinde manda (himaye) kurduğunu anlattı.19 Kasım: Antep Belediyesi' nin protestosu Londra’ya gönderildi.23 Kasım: Antep Cemiyet-i İslamiye Derneği halkın katıldığı bir gösteri düzenledi ve bir protesto verdi.
26 Kasım: Fransız Yüzbaşı’sı Andrea Maraş’a geldi.27 Kasım: Fransızların Maraş Valiliği görevine getirdikleri Andrea, kaledeki Türk Bayrağını bir Türk Polisine zorla indirtti.5 Aralık: Antep’teki Fransız Komutanı, Türk polis ve jandarma kuvvetlerinin kendi emrine girmesini iletti.9 Aralık: General Qenette Antep’e geldi.12 Kasım: Albay Regnier ile karargahanın Antep’e girişi Antepliler tarafından protesto edildi.
GAZİANTEP'İN KRONOLOJİ DEVAMI...
14 Aralık: General Querette’in Antep’e giriş törenine Antep ileri gelenlerin tümü katılmadı.17-20 Aralık: Antep’e gelen Fransız birlikleri, her zamanki gibi İslam Derneği’nce protesto edildi.
21 Aralık: Fransız işgaline karşı propaganda yürütülüyordu.30 Aralık: Osmanlı İstiklal Günü (Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu’nun 620. Yılı) Antep, Maraş ve Urfa’da kutlandı.
192012 Ocak: Çatalmaz ve Sakçagözü’nde çatışma yaşandı.13 Ocak: Fransız tümeni kurmayı ile bir top bataryası, bir piyade bölüğü Antep’e geldi. 20 Ocak: Karayılan (Molla Bey), Fransız Birliği’ni Karabıyıklı ve Aksu arasında tuzağa düşürdü. Bu olay şehir dışında ilk ve son başarıdır.21 Ocak: Mehmet Kamil’in şehit edilmesi. (Şehit Kamil)3 Şubat: Kilis’ten Antep’e haraket eden iki bölüğün himayesindeki 150 arabalı bir Fransız erzak kolu Şahin Bey kuvvetleri tarafından Kertil’de pusuya düşürülerek Kilis’e geri dönmek zorunda bırakıldı.6 Şubat: Şahin Bey, Antep’in Çapalı köyü’ne geldi.7 Şubat: İslahiye’den gelen bir Fransız birliği, Maraş’ın 5 km. yakınında Kertil’de gecelik karargahını kurdu.18 Şubat: Fransız Kuvvetleri Kertil’den geçmeyi bir kez daha denediler, fakat Şahin Bey kuvvetlerince mağlup edilerek Kilis’e geri çekildiler.24 Mart: Antep Heyet-i Merkeziyesi, Kilis Kuvayi Milliyesinden bir şifre aldı. Bu şifrede Katma’dan Kilise 6000 kadar mühim ve karışık bir kuvvetin geldiği, Fransız Karargahındaki telaş ve hareketten, bir çok arabaların şose üzerinde toplanışından Antep için kuvvetli bir nakliye kolunun hazırlanmakta olduğu bildirildi.26 Mart: Fransız kuvvetleri Kilis’ten Antep’e doğru hareket etmeye karar verdi. Öğleye doğru Kilis Kuvayi Milliyesi ile Fransız kuvvetleri arasında bir çatışma yaşanmış ve çatışma saat 15:00'e kadar devam etmiştir. Fransız kuvvetleri o geceyi Sinap köprüsü etrafına ordugah kurarak geçirdi. 28 Mart: Fransızlar Şahin Bey’in kuvvetleri üzerine son kez top ve makineli tüfenklerle saldırdılar. Elmalı Köprüsü üzerinde yaşanan çatışmada Şahin Bey, şehit düştü. 1 Nisan: Kilis’ten Antep’e gelen Kolonel Andrea, tekrar Kilis’e dönmek için yola çıktığı zaman Maraş’tan Burç Köyüne gelen Kuvayi Milliye Kumandanı Kılıç Ali Bey maiyetindeki makineli tüfeklerle donanmış kuvvetle, Antep’e bir buçuk saatlik mesafede olan Balaban mevkiinde düşmanı çevirdi. Bu baskından Fransızlar, büyük rütbeli bir subay ve yirmiden fazla ölü bırakarak, Bostancık’a doğru yürüyüşe devam etti.2 Nisan: Milli Kuvvetler tarafından Fransızlara ikinci bir baskın yapıldı. Fransız komutanı Antep Mutasarrıfı ile görüşerek Düztepe’yi işgal eden Türk kuvvetlerinin çekilmelerini, aksi halde topçu ateşi altına alınacağını bildirdi.
11 Nisan: Kılıç Ali, hariçteki teşkilatı takviye ve savaş malzemelerini incelemek, halkın ve milli kuvvetlerin ihtiyaçlarını temin etmek amacıyla yerine Kilisli Arslan Bey’i bırakarak Antep dışına çıktı.15-16 Nisan: Fransız kuvvetleri şehrin doğu ve güneyinde Hacıbaba, Acemkaya, Cunut sırtlarını işgale muvaffak oldu ve topçu ateşleriyle şehri döğmeye başladı. Şehrin 200 metre mesafe uzağında bulunan Makas Mağarası civarındaki tepeleri kuşattılar.17 Nisan: Şehrin batı kısmındaki Battal Höyük, Garaf ve İbrahimli sırtları işgal edildi. Bu suretle Antep’teki kuvvetler fazla miktarda takviye edildiği gibi Antep şehride Fransızlar tarafından muhasara altına alınmış oldu.24 Nisan: San Remo Antlaşması imzalandı.26 Nisan: Mağarabaşı Savaşı.27 Nisan: Kafkas Alayından tertip olunmuş tabur Sarımsak Tepe gerilerine gelerek Norman’ın tahliye ettiği bütün sırtları işgal etti. Kılıç Ali Bey, o gün maiyeti ile ikinci defa şehre girdi.
20 Haziran: 2.Kolordu Kumandanlığına Selahaddin Adil Paşa’yı tayin edildi. Kolordu’ya bağlı Antep mıntıka Kumandanlığına ise Miralay İrfan Bey getirildi. 26 Temmuz: 2. Kolordu Komutanı Selahaddin Adil, Antep’i kurtarmak amacıyla bir saldırı düzeni için Maraş’a hareket ederek Antep’in 12 km kuzeybatısındaki Sam Köyü’ne geldi. span class="ortametin">28 Temmuz: Antep’te bulunan Bölge Komutanı İrfan Bey, Heyet-i Merkeziye Başkanı Ferit Bey ve arkadaşlarından bazıları bu köye giderek Kolordu Komutanıyla temasa geçtiler.13 Ağustos: Karatarla Camii’nde genel bir toplantı yapıldı.21 Ağustos: Fransızlar, Dülük Tepe’yi aldılarsa da, ertesi gün yapılan saldırı ile geriye alındı.4-5 Eylül: 24. Alay Nizip’teki Fransızlara gece yarısı bir baskın yaparak birçok zaiyat verdirdi. Antep ve civarına bombardıman devam ediyordu. 10 Eylül: Fransızlar şehir içinde, Çınarlı Camii’nin bulunduğu bölgedeki Türk kuvvetlerine taarruza geçti.
19 Eylül: Akçakoyunlu'dan Antep'e Fransız takviye kuvvetleri gönderilmek için hazırlıklar yapıldı. 9. Alay'ın 1. Taburu ve 24. Alay'ın 3. Taburu, Nizip Millî Taburu ile Birecik Millî Bölüğü, Kâhta ve Samsat Millî Müfrezelerinden kurulu Türk kuvvetleri Nafak Boğazı’nda düşmanı karşıladı.
3 Ekim: Uçaklar vasıtasıyla şehrin çeşitli mahallelerine Türkçe yazılı beyannameler atıldı. Bu beyannamelerde; "Fransızların sulh isteklerinden, kimsenin namusuna ve dinine dokunulmayacağından, refah ve hürriyete kavuşacaklanndan, Ali Şefik'in bir soyguncu olduğundan, teslim olmak isteyenleri Fransızların memnuniyetle kabul edeceklerinden..." bahsediliyordu.5 Ekim: Şehir dışında Selahaddin Adil Bey komutasında 2. Kolordu namıyla iki tümenlik bir kuvvet teşkil edildi.
GAZİANTEP'İN KRONOLOJİ DEVAMI...
19 Aralık: Özdemir Bey, Beylerbeyi'nin doğu ve batısından Hacı Baba, Çıksorut istikametinde taarruz etme kararını verdi. Ancak şehirdeki kuvvetlere haber göndermek mümkün olmadığından, hareket 20 Aralık gecesine bırakıldı.23 Aralık: Fransız kuvvetleri Dülük-Su Boğazı mıntıkasına hareket etti. Millî Kuvvetler bu defa da Fransız kuşatmasından kurtularak Dülük’ün Kuzeyindeki tepelere çekildi.27 Aralık: Hacı Baba üzerine taarruz eden 5. Tümen'in ileri harekatını, düşmanın şiddetli ve devamlı topçu ateşi durdurdu.
19211 Ocak: Antep'te açlık dayanılmaz boyutlara ulaştı.
